30 Kasım 2014 Pazar

HEMŞİNCE DERSLERİ 1

SÖZDİZİMİ

Hemşincenin sözdizimi Türkçede olduğu gibidir. Yani genellikle özne-nesne-yüklem şeklindedir.
Örnek: Yes maktap gertam / ben okula gidiyorum

KİŞİ ZAMİRLERİ
yes :      ben                 mek :    biz
tun :      sen                  tuk :       siz
an :        o                    aner :    onlar

Kişi zamirleri cümle içinde kullanılmak zorunda değildir. Genellikle anlamı güçlendirmek için kullanılır. Örnek: yes kukam (ben geliyorum) yerine yalnızca kukam (geliyorum) biçiminde cümle kurulabilir.

EKEYLEM

Ekeylemler sonuna eklendiği isim soylu sözcükleri yüklem yaparlar. Ekeylemler sonuna geldikleri sözcüklerden ayrı yazılırlar.

Şimdiki Zamanda Ekeylem
im :                        …im       şad tatradz im / çok yorgunum                
es :                        …sin        tun es / sensin
a :                           …dir      egoğe an a / gelen odur              
ik :                          …iz       şad xelar ik / çok deliyiz
 ek :                       …siniz    tuk şad soy ek / siz çok iyisiniz
 in :                        …dirler   aner şidag mart in / onlar doğru insandırlar.

Ekeylemin Olumsuzu
Ekeylemin başına ‘ç’ eki getirilerek yapılır.
çim :                      değilim              yes erand çim / ben güzel değilim
çes :                      değilsin              şad halivor çes / çok yaşlı değilsin
ça :                         değil                  marte hosa ça / adam burada değil
çik :                        değiliz               medz mart çik / büyük adam değiliz
çek :                      değilsiniz            soy dağa çek / iyi çocuklar değilsiniz

çin :                       değiller               mezman çin / bizden değiller